«Πέραν..τζαδα στη Ταξίμ»

Στην πλατεία Ταξίμ ο κόσμος ανεβοκατεβαίνει βιαστικά, ο κουλουρτζής φωνάζει συνεχώς «σιμίτ, σιμίτ, σιμίτ..», ενώ ο πλανόδιος εφημεριδοπώλης «Μπουγκιούν Χουριγιέτ..Μπουγιουρούν». Λίγο πιο κει το παραδοσιακό τραμ χτυπάει το καμπανάκι του έτοιμο να διασχίσει, μια από τις πιο γνωστές οδούς της Κωνσταντινούπολης, την οδό Ανεξαρτησίας, την Ιστικλάλ Τζαντεσί (İstiklâl Caddesi). Στο κέντρο της πλατείας δεσπόζει μεγάλο τετράπλευρο θολωτό μνημείο με τον ανδριάντα του Κεμάλ Ατατούρκ που αναγέρθηκε το 1928. 

«Η πλατεία Ταξίμ  είναι η καρδιά της Κωνσταντινούπολης. Αν δώσεις προσοχή στη χαοτική κίνηση στο δρόμο, μπορείς να νιώσεις τον παλμό της πόλης. Κάθε φορά που το φανάρι γίνεται πράσινο ένα νέο κύμα από αυτοκίνητα, ταξί, λεωφορεία ξεχύνεται στη πόλη. Αυτό συνεχίζεται  καθ’όλη τη διάρκεια της ημέρας, αλλά και της νύχτας. Στη Ταξίμ όλοι πάντα βιάζονται. Οι άνθρωποι έχουν ένα προορισμό, ένα στόχο ή κάποιον να τους περιμένει..», λέει ο Μαξίμ φοιτητής εράσμους στη Κωνσταντινούπολη, από το Βέλγιο.

Η Ταξίμ αποτελεί τη συνοικία του Πέραν - Beyoğlu στην Κωνσταντινούπολη. Η περιοχή παλαιότερα κατοικούνταν από Έλληνες και Αρμενίους, ενώ σήμερα χαρακτηρίζεται από σύγχρονες πολυκατοικίες και μεγάλους δρόμους.  Ο μεγάλος ορθόδοξος ναός της Αγίας Τριάδας και το «Ζάππειον Παρθεναγωγείον», που υπάρχουν ακόμα στη παλιά συνοικία, σε συνδυασμό με την αμερικάνικη αλυσίδα μπέργκερ, τα τούρκικα κεμπαπτσίδικα και το γαλλικό προξενείο κάνουν αμέσως αισθητό τον πολυπολιτισμικό χαρακτήρα της περιοχής.

Κατηφορίζοντας την πολυσύχναστη οδό Ανεξαρτησίας γίνεται ακόμα πιο φανερό το πάντρεμα των διαφορετικών πολιτισμικών στοιχείων κατά μήκος του δρόμου. Ο κομψός, εμπορικός πεζόδρομος περιβάλλεται από ελληνική αρχιτεκτονική και στεγάζει από μπουτίκ, σοκολατερί και εστιατόρια μέχρι βιβλιοθήκες. Στη μέση ακριβώς του δρόμου βρίσκεται η πλατεία Γαλατά Σαράι, στην οποία φιλοξενείται ένα από τα πιο σημαντικά σχολεία, κατά τη Οθωμανική αυτοκρατορία, γνωστό σήμερα ως Λύκειο του Γαλατά (Galatasaray Lisesi).

 Παράλληλα, συναντάμε σημαντικά ιστορικά και πολιτικά κτήρια. Το «Πέρασμα των Λουλουδιών» (çiçek pasajı), που επίσημα ονομάζεται  Cité de Péra,  αποτελούσε κατά το 19 αιώνα το Θέατρο Ναούμ. Σήμερα είναι μια από τις πιο γνωστές στοές, οπού μπορεί να απολαύσει κανείς ζωντανή μουσική σε μικρά και μεγάλα εστιατόρια. Η μεγάλη ψαραγορά (Balik Pazar), ρωμαιοκαθολικές, ορθόδοξες ελληνικές και αρμένικες εκκλησίες, συναγωγές, τζαμιά, ακαδημαϊκά ιδρύματα διάφορων ευρωπαϊκών χωρών, όπως η Γαλλία και η Ιταλία, αλλά και αρκετά προξενεία (πρώην πρεσβείες πριν από 1923) διαφόρων κρατών, ανάμεσά τους και το Σισμανόγλειο Μέγαρο, που πλέον χρησιμοποιείται ως “Πολιτιστικό Κέντρο” του Γενικού Προξενείου της Ελλάδας δημιουργούν το πολυπολιτισμικό ψηφιδωτό του Πέρα.

Ο Ανδρέας έμεινε για περίπου ένα χρόνο στη Πόλη και χαρακτηρίζει τη περιοχή Ταξίμ και την Ιστικλάλ ως το σημείο μηδέν της ζωής στην Κωνσταντινούπολη. Από εκεί αρχίζουν όλα. «Η Ιστικλάλ είναι ο πιο ζωντανός δρόμος της Πόλης. Ένας δρόμος που δεν αδειάζει ποτέ κατά τη διάρκεια της ημέρας καθώς αποτελεί ταυτόχρονα το εμπορικό και πολιτιστικό κέντρο, αλλά και το πυρήνα της νυχτερινής διασκέδασης», λέει χαρακτηριστικά. «Στο τριών χιλιομέτρων μήκος της συναντά κανείς τα πάντα. Μαγαζιά όλων των ειδών, από τα πιο φθηνά μέχρι πολυτελείας.», μας λέει ο Ανδρέας και προσθέτει πως είναι δύσκολο κανείς να βαρεθεί καθώς υπάρχει πάντα κάτι καινούριο για να δεις.

Η Ιστικλάλ φιλοξενεί περίπου τρία εκατομμύρια επισκέπτες ημερησίως. «Είναι, ίσως, ο μόνος δρόμος στην Κωνσταντινούπολη, τον οποίο επισκέπτεται ο κόσμος χωρίς να έχει κανένα λόγο. Οι άνθρωποι περπατούν ανέμελοι, μόνοι ή με παρέα, και χάνονται μέσα στο πλήθος. Ακόμα και το μικρό τραμ που προσπαθεί να βρει χώρο ανάμεσα στο πλήθος για να περάσει, μοιάζει να ανεβοκατεβαίνει και αυτό χωρίς σκοπό, ενώ φαίνεται πως γίνεται αντιληπτό μόνο από τους τουρίστες και από μερικά μικρά παιδιά που τρέχουν πίσω του για να το προλάβουν », μας λέει ο Μαξίμ έχοντας ζήσει πολλές φορές την άσκοπη περιήγηση στην Ιστικλάλ.

 Η πρώτη εντύπωση που δημιουργείται στον επισκέπτη την πρώτη φορά που έρχεται αντιμέτωπος με τον μεγάλο πλήθος των επισκεπτών είναι πως βρίσκεται στη μέση μια μεγάλης διαδήλωσης. «Αν πας μια φορά στην Ιστικλάλ, δεν υπάρχει επιστροφή» τονίζει χαρακτηριστικά ο Μαξίμ και συνεχίζει λέγοντας πώς «γίνεσαι μέρος του πλήθους, το οποίο σε απορροφά, και έστω και για λίγα λεπτά ξεχνάς τα προβλήματα σου.»

Ακόμα ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της περιοχής είναι πως η νυχτερινή ζωή είναι ανεβασμένη...σε ταράτσες! «Μαγαζιά που δεν τα πιάνει το μάτι σου και ούτε καν θα φανταζόσουν ότι υπάρχουν», λέει ο Αντρέας για τα πολλά νυχτερινά μαγαζιά που βρίσκονται στους τελευταίους ορόφους πολυκατοικιών ή ακόμα και σε ταράτσες. «Τα μαγαζιά αυτά είναι δύσκολο να τα γνωρίζει ένας απλός επισκέπτης της Πόλης καθώς οι ταξιδιωτικοί οδηγοί έχουν τα πιο τουριστικά» και μας λέει πως και ο ίδιος τα έμαθε από ντόπιους.

Εκείνο το χαρακτηριστικό που κάνει ιδιαίτερη την Ταξίμ και την Ιστικλάλ είναι πως «εκεί μπορείς να νιώσεις την ένταση, αλλά και τη “πυκνότητα” ολόκληρης της Κωνσταντινούπολης», λέει ο Μαξίμ, προσπαθώντας να περιγράψει την γενική εικόνα της  περιοχής. Και ενώ μια από τις ερμηνείες της λέξης ταξίμ στη τουρκική γλώσσα είναι ή διαίρεση, στην πραγματικότητα, η ταξίμ φαίνεται να ενώνει αρμονικά διαφορετικούς πολιτισμούς, ανθρώπους και κουλτούρες...